Šef Službe zaštite Nacionalnog parka Skadarsko jezero Vuk Saičić saopštio je da su u prethodnih deset dana podnijeli prijave protiv šest lica vezano za krivolov kao i više prijava za nelegalnu gradnju u akvatorijumu NP Skadarsko jezero.
„Prijave su podnosene prema Ministarstvu poljoprivrede, odnosno inspektoru za ribarstvo i Odjeljenju bezbjednosti Podgorica“, naveo je Saičić.
Takođe, u prethodnih mjesec dana podnijeli su i više prijava za nelegalnu gradnju u akvatorijumu NP Skadarsko jezero.
„Služba zaštite je svakodnevno na terenu, odnosno 24 časa na dan, u akvatorijumu su u svakom momentu redovne patrole dok pored njih imamo takođe vanredne patrole koje izvršavaju službene zadatke iz vanrednih okolnosti na terenu“, kazao je on.
Poručio je da su već neko vrijeme uvođenjem redovnih kopnenih patrola imali odlične rezultate na terenu.
„Smjene traju isključivo 12 časova, međutim u ozbiljnijim akcijama zbog dužine trajanja same realizacije smjena može i da potraje“, navodi se u saopštenju.
U nacionalnoj “Kući maslina”, zajedničkom projektu Ministarstva poljoprivrede i Opštine Bar, do danas nije počela prerada maslina crnogorskih maslinara, skladištenje, pakovanje i distribuciju maslinovog ulja.
Uprkos planovima, nema ništa ni od uvođenja 2.000 flaša ulja u trgovačke lance, restorane i hotele širom Crne Gore.
Sve to trebalo je da se desi u ovoj godini, shodno Planu za upravljanje “Kućom maslina” za period od pet godina, odnosno od 2024. do 2029. Plan su barski odbornici usvojili u decembru prošle godine, zajedno sa Odluku o formiranju lokalnog preduzeća “Kuća maslina” DOO.
Prema sporazumu Ministarstva poljoprivrede, kojim rukovodi ministar Vladimir Joković, i Opština Bar, na čelu sa predsjednikom Dušanom Raičevićev, predviđeno je da “Kućom maslina” upravlja lokalna uprava.
Fali oprema
Iz lokalnog barskog preduzeća “Vijestima” je rečeno da će “Kuća maslina” svoje poslovanje ostvariti u punom kapacitetu onda kada bude nabavljena oprema za preradu, pakovanje i skladištenje maslinovog ulja u mašinskom pogonu
“Nakon što nas je Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede obavijestilo da će jedna polovina finansijskih sredstava neophodnih za nabavku opreme biti planirana kroz adekvatnu agrobudžetsku liniju za 2025. godinu (a na osnovu negativnog mišljenja Ministarstva finansija koje je izdato na zahtjev resornog ministarstva za davanje saglasnosti za sufinansiranje linije za proizvodnju maslinovog ulja), Opština Bar je prepoznala značaj što skorije nabavke predmetne opreme i iskazala spremnost da obezbijedi novac za ovu namjenu iz dijela kapitalnog budžeta za 2024. godinu, na čemu posvećeno i vrijedno radi čitav tim stručnih lica”, kazali su iz “Kuće maslina”.
Za nabavku opreme za montažu i instalaciju linija za preradu i pakovanje maslinovog ulja treba da bude izdvojeno, kako je ranije najavljeno, oko 150.000 eura. Predviđeno je raspisivanje tendera za tu opremu.
Prema Planu, neophodna je, kako je definisano, nabavka linije za proizvodnju maslinovog ulja kapaciteta najviše do 500 kg/h, filter prese, pumpe za ulje, linija za pakovanje maslinovog ulja (poluautomatska punilica, čepilica, etiketirka), inoks sudova za skladištenje maslinovog ulja, opremanje prostora za nesmetan rad i funkcionisanje zaposlenih, te opremanje prodajnog salona.
Kako bi mašinski pogon “Kuće maslina” mogao da počne sa radom, neophodan je upis proizvodnog pogona u Registar odobrenih objekata za proizvodnju hrane i druge tehničke poslove, odnosno izdavanje rješenja o obavljanju djelatnosti proizvodnje maslinovog ulja, sa istaknutim kapacitetom na godišnjem nivou, što je u nadležnosti Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove.
Ambiciozan plan
Iz barskog preduzeća su kazali da su nakon zvanične registracije u aprilu 2024. godine, u junu pustili u rad prodajno-izložbeni salon sa više od 500 poljoprivredno-prehrambenih proizvoda i ručno izrađenih suvenira od prirodnih materijala, koji “pričaju priče vrijednih crnogorskih poljoprivrednika i zanatlija, od juga do sjevera našeg bisera Mediterana”.
“Reakcije maslinara, ostalih poljoprivrednih proizvođača, ali i svih turista i posjetilaca su veoma pozitivne, te svakog dana su sve uvjereniji u činjenicu da je ovo njihov dom i jezgro poljoprivrede u kom su ispoštovani svi međunarodni standardi i koji kvalitetom može parirati svjetskim centrima u oblasti ekološke poljoprivredne proizvodnje i prodaje prehrambenih proizvoda koji promovišu autohtona bogatstva crnogorske sofre”, kazali su iz “Kuće maslina”.
Prema petogodišnjem planu, u ovom objektu, osim prodaje maslinovog ulja, proizvoda “Kuće maslina”, prodavaće se ulja i drugih zainteresovanih registrovanih proizvođača, čija ulja i drugi poljoprivredno-prehrambeni proizvodi ispunjavaju neophodne organoleptičke i hemijske kriterijume, ali i nutritivna svojstva.
“Osim maslinovih ulja, zainteresovani proizvođači će moći da izlože i druge proizvode – maslinova ulja sa aromatičnim i ljekovitim biljem, stone masline, suvenire od maslinovog drveta, slatke i slane kolačiće sa maslinovim uljem, paste od maslina, prirodne kozmetike na bazi maslinovog ulja, ali i lokalne proizvode od drugih biljnih vrsta primorskog kraja (crvena i bijela vina, ostala alkoholna pića, sokove od šipka, citrusa i drugih voćnih vrsta, med i pčelinji proizvodi, sušeno i kandirano voće, lokalne delicije, prirodni kozmetički preparati, mesne i mliječne prerađevine, riblji proizvodi, čajevi, itd.)”, precizirano je petogodišnjim planom.
U planu je da se razviju turistička ruta koja obuhvata posjetu “Kući maslina” i degustaciju proizvoda i taj broj posjeta je projektovan na 2.000 u ovoj godini, a u 2029. na 50.000.
Planirano je da ekstra-djevičansko maslinovo ulje “Kuće maslina” već nakon prve sezone prerade maslina aplicira za projekat vizuelnog označavanja crnogorskih proizvoda “Dobro iz Crne Gore”, koji Privredna komora implementira od 2008.
“Registracija žiga ‘Dobro iz Crne Gore’ će omogućiti da se naš novi proizvod što uspješnije plasira na domaćem i inostranom tržištu, da bude konkurentan i da uspješno parira brojnim uvoznim proizvodima na domaćem tržištu”, piše u planu.
Opština Bar je raspisala tender za uređenje enterijera prodajnog dijela i sale za konferencije u objektu “Kuća maslina” u Starom Baru, nabavku čija je procijenjena vrijednost 95 hiljada eura bez PDV-a.
Prema podacima sa Vladinog sajta za javne nabavke (CEJN), ovaj tender je završen.
Niz manifestacija, glavna – maslinijada
Iz lokalnog preduzeća su kazali da ih ove jeseni očekuje niz zanimljivih i važnih događaja u “Kući maslina”, koja je “sve češće prepoznata kao savršeno mjesto koje istovremeno daje omaž ambijentalnoj cjelini Starog Bara i promoviše ekološke vrijednosti i održivi razvoj”.
Planirano je obilježavanje Međunarodnog dana žena u ruralnoj zajednici, te dvodnevno obilježavanje Dana nematerijalne kulturne baštine opštine Bar, u okviru kojih će biti prezentovane barske narodne nošnje, ali i lokalna glasila kao što su “Glas Mrkojevića”, “Zupci Times” i “Spičanska slikovnica”.
“Takođe, u okviru ove manifestacije biće dat doprinos čuvanju od zaborava određenih tradicionalnih govora i običaja. Nakon toga, uslijediće tribina pod nazivom ‘Žene aktivistkinje u Crnoj Gori’, a potom i ‘Veče Crnogorske sofre’ u okviru kojeg će biti dodijeljene nagrade za najbolje kratke priče o maslini”, naveli su iz lokalnog preduzeća.
U saradnji sa Kulturnim centrom Bar, biće organizovan regionalni Festivala dječjeg stvaralaštva i stvaralaštva za djecu “Susreti pod Starom maslinom”, zatim Hakaton takmičenje za srednjoškolce u saradnji sa Inovaciono-preduzetničkim centrom “Tehnopolis” i Naučno-tehnološkim parkom Crne Gore.
U okviru Međunarodnog dana masline biće organizovan okrugli sto sa proizvođačima maslinovog ulja, ali i premijernom promocijom filma “Bubulj” produkcije, pod nazivom “Ukusi kulture”. Centralna manifestacija mjeseca masline u “Kući maslina” biće XXII maslinijada, najznačajnija poljoprivredno-turistička manifestacija u Crnoj Gori….
Bar daje još 25 hiljada eura
U budždetu Opštine Bar za rad lokalnog preduzeća je obezbijeđeno 95.000 eura, dok je prema predlogu rebalansa o kome je završena javna rasprava ta cifra povećana na 120.000 eura.
“To je za 26,32 odsto više u odnosu na budžet. Zahtjevom za povećanje dotacije ovo preduzeće se obratilo zbog sredstava potrebnih za rad izložbenog salona u Kući maslina, održavanje Spomenika prirode: Stablo Stare masline na Mirovici i troškova nastalih prilikom stavljanja u funkciju objekta”, piše u predlogu rebalansa budžeta.
Prema petogodišnjem planu, ukupno je planirano da preduzeće prihoduje 120.000 eura, od čega je 95.000 dotacija opštine, a ostatak od usluge prerade maslina, punjenja i prodaje maslinovog ulja, organizacije događaja i turističkih posjeta.
“Vijesti” su pitale koliko je sistematizovnaih radnih mjesta u ovom preduzeću i koliko je do sada uposlenih radnika, kao i koliki su rashodi do sada i na šta je sve novac potrošen.
“Prvi Izvještaj o radu društva će biti blagovremeno dostavljen nadležnom sekretarijatu lokalne uprave, a potom i upućen lokalnom parlamentu na usvajanje, kada ćete biti u prilici da se upoznate sa svim ostalim pojedinostima u finansijskom poslovanju i upravljanju”, odgovoreno je iz “Kuće maslina”.
U petogodišnjem Planu je objašnjeno da lokalno preduzeće čije je osnivač Opština može biti rentabilno od treće godine poslovanja.
Za treću godinu poslovanja planiran je prihod od 337.000 eura.
Mnistarstvo zdravlja saopštilo je da preduzima sve neophodne radnje iz svoje nadležnosti u cilju zaštite zdravlja zaposlenih u preduzeću Port Adria.
To su saopštili iz tog Vladinog resora nakon što su se radnici tog preduzeća obratili zdravstvenim ustanovama sa analizama koje ukazuju na povećan procenat olova u krvi i sumnje na trovanje teškim metalima.
“Odmah po saznanju za ovaj problem, Ministarstvo zdravlja je stupilo u kontakt sa Institutom za medicinu rada ‘Dr Dragomir Karajović’ u Beogradu, referentnom regionalnom ustanovom u oblasti zaštite stanovništva od jonizujućih zračenja i profesionalne toksikologije. Dogovoren je hodogram aktivnosti u cilju zaštite zdravlja pacijenata sa sumnjom na trovanje teškim metalom, a nakon što zaposleni iz barske Luke prođu dijagnostiku u Kliničkom centru Crne Gore”, piše u saopštenju Ministarstva zdravlja.
Dodaju da prvi rezultati analiza koje su poslate Institutu u Beogradu ukazuju da se radi o hroničnom procesu te vrijednostima olova u krvi koje su u granicama dozvoljenog u odnosu na profesionalni angažman i izloženost zaposlenih na ovom radnom mjestu.
“Ipak, kako bi u potpunosti otklonili sve sumnje i u skladu sa medicinskom doktrinom i etikom ovaj proces zaokružili dijagnostikom i eventualnim liječenjem pacijenata već od sjutra u Kliničkom centru je organizovan prijem za prvu grupu radnika iz preduzeća ‘Port of Adria’, nakon čega će u skladu sa zdravstvenim stanjem i medicinskim indikacijama po potrebi biti poslati u beogradski Institut ‘Dr Dragomir Karajović'”, zaključuje se u saopštenju.
Predsjednik Sindikalne organizacije zaposlenih u AD “Port of Adria” (PoA) Zoran Martinović saopštio je da oni misle da je ovaj problem prvenstveno pogodio zaposlene u kompaniji ali da je postao i problem lokalne zajednice a samim tim i države Crne Gore pa će oni tražiti da se svi uključe u rešavanje ovog problema.
U saopštenju koje potpisuje Martinović piše da ovim putem žele da upoznaju crnogorsku javnost o problemu u kojem su se našli zaposleni u AD “Port of Adria”.
“Naša kompanija se bavi lučkotransportnom djelatnošću i jedan njen segment je pretovar olovnog i cinkovog koncetrata. Zakonskom regulativom je propisano da je poslodavac u obavezi da zaposlene, koji učestvuju u direknom procesu rada, šalje na pregled o prisustvu teških metala u orgnizmu, što je naš poslodavac i ispoštovao”, napisao je Martinović.
Po njihovom saznanju do sada je pregledano 63 zaposlenih a kod 58 zaposlenih ustanovljeno je postojanje olova u krvi u količini koja je veća od dozvoljene. Po medicinskim oznakama dozvoljena gornja vrijednost je 28, a po medicinskim nalazima najveća zabijeležena vrijednost kod zaposlenog iznosi 119.
“S obzirom da zaposleni koriste zaštitnu opremu koja je po poslodavcu mjerodavna za obavljanje procesa rada, postavlja se pitanje kako je došlo do kontaminacije zaposlenih? Da li je problem u organizaciji samog procesa rada, da li je poslodavac ispoštovao sve propisane norme o bezbjednom radu, zaštitna oprema ili nešto drugo”, pita se on.
Smatra da treba uzeti u obzir da je njihova kompanija teritorijalno okružena sa Lukom Bar kojoj je prvenstvena namjena rad sa rasutim teretom koji uglavnom sačinjavaju razne rude, olovo, cink, bakar, itd…
“Sama ruda u našoj kompaniji se skladišti u skladišta zatvorenog tipa ali se punjenje kontejnera vrši na otvorenom i posto se radi o rudi koja je vrlo sitna u vjetrovitim danima lako se raznese u raznim pravcima. Kada se radi o transportu rude kontejnerima princip rada je skoro istovjetan u obije kompanije. Naša kopanija se ovim poslom bavi sedam godina i sada se postavlja pitanje pored kontaminacije zaposlenih za koje još nemamo tačan broj, jer je poslodavac odlučio da se svi zaposleni testiraju na prisustvo teških metala i čekaju se rezultati, kolika je površina naše kompanije kontaminirana. Ako tome dodamo da i Luka Bar niz godina radi iste poslove i to u većom obimu po istom principu kao i mi , dokle je to stiglo”, napisao je Martinović.
Dodao je da treba ispitati da li se transport ovakve robe na teritoriji Crne Gore vrši po važećim propisima. Sindikat i poslodavac su se obratili nadležnoj inspekciji radu utvrđivanja pravog stanja u ovom problemu.
Dodatni problem zaposlenih koji su se obratili medicinskim ustanovama je saznanje da u Crnoj Gori neme klinike za liječenje. Nema državne ustanove da bi se radilie ove analize sve je u privatnom sektoru. Sve nalaze o eventualnim posledicama po zdravlja zaposlenih i eventualno liječenje moguće je jedino u inostranstvu.
“Pozitivna stvar je u tome da je poslodavac spreman da snosi sve eventualne troškove liječenja ali ni jedan zaposleni do sada nije uspio dobiti terapiju jer kao što smo rekli nema klinike u Crnoj Gori za ovakve slučlajeve. Kako je to moguće ako se u Crnoj Gori rad sa rudama”, pita se on.
Oni imaju informaciju da su i građani koji se nalaze u neposrednoj blizini naših kompanija pisali peticiju i upozoravali nadležne organe na ovaj problem.
Njihovo glavno pitanje je kako se do ovoga došlo i koja je karika u bezbjednom radu zakazala, ko je odgovoran za sve ovo jer ako se sve ostavi po istom scenariu bez detaljnih provjera proces rada, zaštite na radu kontaminiranja zaposlenih će se samo povećavati pa pitaju “zar trebaju da čekaju da od ove kontaminacije dođe do fatalnih posledica”.
“Da li čemo po dobrom običaju zabiti glavu u pjesak kao da se ništa nije desilo i u ime nekih viših interesa ćutati ili čemo sjesti , naći odgovorne za ovaj propust. Ovakvi propusti se plaćaju zdravljem zaposlenih a puna su nam usta prava i zaštite zaposlenih i vrijeme je da oni koji ovakve propuste prave i odgovaraju za to”, zaključio je predsjednik Sinikata radnika PoA.